لوله سیاه درزدار در کجا استفاده می شود؟

لوله سیاه درزدار در کجا استفاده می شود؟ این پرسش، یکی از سوالات کلیدی مهندسان، پیمانکاران و تأمین‌کنندگان لوله در حوزه تاسیسات و ساختمان است. لوله‌های سیاه درزدار به دلیل فرآیند تولید ساده‌تر، هزینه کمتر و در دسترس بودن سایزها، در بسیاری از پروژه‌ها انتخاب می‌شوند. اما اینکه دقیقاً در چه شرایط و کجا می‌توان از آن‌ها بهره برد، نیازمند شناخت کاربرد، مزایا، محدودیت‌ها و الزامات فنی است. در این مطلب، ابتدا به کاربردهای عمده، مزایا و محدودیت‌ها و سپس نکات انتخاب و نصب می‌پردازیم تا پاسخ کامل به این سؤال بدهیم.

کاربرد لوله سیاه درزدار در صنایع مختلف

در این بخش از مقاله لوله سیاه درزدار در کجا استفاده می‌شود؟ به مهم‌ترین حوزه‌های کاربرد این مدل لوله اشاره کرده ایم:

۱. صنایع ساختمانی و عمرانی

در پروژه‌های ساختمانی، لوله سیاه درزدار به‌صورت گسترده در اسکلت فلزی، ستون‌ها، سازه‌های موقت، داربست‌ها و نرده‌ها به کار می‌رود. این لوله‌ها به‌دلیل استحکام کافی و قابلیت برش و جوش آسان، گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه برای سازندگان محسوب می‌شوند. همچنین در سیستم‌های تهویه و کانال‌کشی صنعتی نیز کاربرد دارند.

۲. تأسیسات مکانیکی و حرارتی

یکی از کاربردهای کلیدی لوله سیاه درزدار در سیستم‌های انتقال سیالات غیرخورنده مانند آب، گاز و هوای فشرده است. در موتورخانه‌ها، سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی و خطوط لوله تأسیساتی، از این نوع لوله برای مقاومت در برابر فشار متوسط و نصب آسان استفاده می‌شود.

۳. صنایع نفت، گاز و پتروشیمی

در صنایع نفت و گاز، لوله‌های درزدار سیاه در خطوط فرعی انتقال، شبکه‌های توزیع سوخت، فریم پشتیبانی تجهیزات و سازه‌های نگهدارنده مورد استفاده قرار می‌گیرند. اگرچه در خطوط اصلی انتقال از لوله‌های بدون درز استفاده می‌شود، اما لوله‌های درزدار به‌دلیل هزینه تولید کمتر و قابلیت تولید در طول‌های زیاد، در خطوط کم ‌فشار بسیار کاربردی‌اند.

۴. صنایع خودروسازی و ساخت تجهیزات

در خودروسازی، از لوله‌های درزدار برای ساخت شاسی، قطعات سازه‌ای، لوله اگزوز و رول‌بار خودروها استفاده می‌شود. دقت ابعادی بالا و قابلیت خم‌پذیری این لوله‌ها، آن‌ها را برای تولید قطعات صنعتی سبک اما مقاوم ایده‌آل کرده است.

۵. صنعت کشاورزی و گلخانه‌ها

در بخش کشاورزی، لوله‌های سیاه درزدار برای سیستم‌های آبیاری، پایه‌های گلخانه و اسکلت سازه‌های سبک مورد استفاده قرار می‌گیرند. مقاومت آن‌ها در برابر فشار و قابلیت رنگ‌پذیری باعث افزایش طول عمر در محیط‌های باز می‌شود.

6. صنایع تولیدی و ماشین‌آلات

در ساخت انواع ماشین‌آلات صنعتی، شاسی تجهیزات و سیستم‌های انتقال مکانیکی نیز از لوله سیاه درزدار بهره گرفته می‌شود. ترکیب استحکام و وزن مناسب، آن را به گزینه‌ای پرکاربرد در طراحی و تولید سازه‌های مهندسی تبدیل کرده است.

لوله سیاه درزدار؛ محصولی پرکاربرد در صنایع فولادی

لوله سیاه درزدار نوعی لوله فولادی است که از ورق‌های سیاه نورد گرم تولید می‌شود. این ورق‌ها پس از برش به شکل نوار، با روش نورد و جوشکاری به شکل لوله در می‌آیند. خط جوش ایجاد شده روی بدنه لوله، همان “درز” است که نام این محصول از آن گرفته شده است.

جنس لوله سیاه معمولاً از فولاد کم‌کربن (Carbon Steel) است که استحکام مناسب و قابلیت جوشکاری خوبی دارد. ترکیبات شیمیایی تشکیل‌دهنده آن شامل حدود ۰٫۱–۰٫۲٪ کربن، ۰٫۲–۰٫۵٪ منگنز، حداکثر ۰٫۰۵٪ فسفر و ۰٫۰۵٪ گوگرد است. این ترکیب باعث می‌شود لوله سیاه درزدار هم مقاوم و هم انعطاف‌پذیر باشد.

آزمون‌های کیفیت لوله سیاه درزدار

برای اطمینان از عملکرد و دوام لوله سیاه درزدار در کاربردهای مختلف، این محصولات باید تحت آزمون‌های استاندارد مخرب و غیرمخرب قرار بگیرند.

انواع متداول لوله سیاه درزدار

لوله‌های سیاه درزدار بر اساس نوع ساخت، ضخامت و کاربرد به مدل‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. هر نوع از این لوله‌ها ویژگی‌های خاصی دارد که آن را برای محیط‌ها و نیازهای متفاوت صنعتی یا ساختمانی مناسب می‌کند.

۱. لوله سیاه درزدار سبک

این نوع لوله با ضخامت کم و وزن پایین تولید می‌شود و در کاربردهای عمومی مانند لوله‌کشی داخلی ساختمان، انتقال آب سرد یا ساخت داربست به‌کار می‌رود. به دلیل قیمت مناسب، گزینه‌ای اقتصادی برای پروژه‌های سبک است. در این بخش اگر بخواهیم به سوال لوله سیاه درزدار در کجا استفاده می شود؟ پاسخ دهیم باید گفت که در تاسیسات معمولی کاربرد گسترده ای دارد.

۲. لوله سیاه درزدار متوسط

ضخامت متوسط، مقاومت بهتر در برابر فشار و دمای بالاتر از ویژگی‌های این نوع لوله است. برای موتورخانه‌ها، سیستم گرمایشی، انتقال آب و گاز شهری مناسب است.

۳. لوله سیاه درزدار سنگین

این نوع لوله دارای دیواره ضخیم‌تر، مقاومت مکانیکی بالاتر و طول عمر بیشتر است. در پروژه‌های صنعتی، سازه‌های فلزی سنگین، خطوط انتقال با فشار بالاتر و محیط‌های سخت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۴. لوله سیاه درزدار API

این نوع لوله بر اساس استانداردهای American Petroleum Institute یا API تولید می‌شود و کیفیت جوش، ترکیب شیمیایی و ابعاد آن دقیقاً کنترل می‌شود. برای انتقال نفت، گاز، آب و مایعات صنعتی کاربرد دارد. اگر بخواهیم بدانیم این نوع لوله سیاه درزدار در کجا استفاده می شود؟ در صنایع نفت و انرژی پاسخ آن است.

مراحل تولید لوله سیاه درزدار

تولید لوله سیاه درزدار فرایندی کاملاً مهندسی‌شده است که با استفاده از ورق‌های فولادی نورد گرم (Hot Rolled) یا نورد سرد (Cold Rolled) انجام می‌گیرد. مراحل تولید این نوع لوله شامل موارد زیر است:

1-تهیه ورق فولادی

ورق‌ها می‌توانند به عرض لوله مورد نظر تولید شوند، اما معمولاً ورق‌های عریض تهیه شده و سپس با توجه به نیاز بازار برش داده می‌شوند. کویل‌های عریض توسط واگن به قرقره ماشین برش منتقل می‌شوند. قرقره کویل را باز کرده و به صورت روان به سمت غلتک‌ها هدایت می‌کند.

2-صاف‌کردن و برش ورق

در این مرحله ورق صاف می‌شود تا کشیدن آن از بین غلتک‌ها آسان گردد. تیغه‌های فولادی ورق را به عرض مطلوب برش می‌دهند. پس از برش، ورق‌ها به شکل کلاف درآمده، وزن شده و آماده ارسال به مرحله بعدی می‌شوند.

3-آماده‌سازی لبه‌ها برای جوشکاری

آماده‌سازی لبه‌ها برای افزایش کیفیت جوش اهمیت بالایی دارد. عملیات برش ممکن است باعث خمیدگی یا تغییر بافت لبه شود، بنابراین لبه‌ها قبل از جوشکاری اصلاح می‌شوند.

4-جوشکاری دو سر کلاف برای خط نورد

ابتدا و انتهای کلاف‌ها به هم متصل شده و با روش‌های SMAW (جوشکاری قوسی فلز پوشش‌دار) یا GMAW (جوشکاری فلز–گاز) جوش داده می‌شوند.

5-انتقال کلاف‌ها به انباره

کلاف‌ها با غلتک‌ها و موتورهای مخصوص به داخل انباره هدایت می‌شوند. در انباره، کلاف‌ها برای خط نورد ذخیره می‌شوند و ورق آماده ارسال به خط تولید است.

6-خط تولید و شکل‌دهی ورق به حالت لوله

در خط تولید، سه نوع غلتک برای فرم‌دهی استفاده می‌شوند:

• غلتک نوع اول (شکل‌دهنده ورق): ورق صاف را آماده تغییر شکل می‌کند.
• غلتک نوع دوم (عمودی گرد کننده): ورق را به حالت نیمه‌دایره‌ای در می‌آورد.
• غلتک نهایی: ورق دایره‌ای شکل را برای جوشکاری آماده می‌کند و لبه‌ها را هم‌تراز می‌سازد.

غلتک‌های نوع 1 و 3 افقی و غلتک نوع 2 عمودی هستند. این غلتک‌ها با موتورهای جریان مستقیم و گیربکس حرکت کرده و وظیفه هم‌ترازی لبه‌ها را بر عهده دارند.

ویژگی‌های لازم برای ورق مورد استفاده در تولید لوله درزدار

ورقی که جهت تولید لوله درزدار استفاده می شود باید ویژگی های زیر را داشته باشد:

• جوش‌پذیری بالا: ورق باید قابلیت پذیرش جوش مقاومتی یا فرکانس بالا را بدون ترک یا حفره داشته باشد.
• یکنواختی سطح: سطح ورق باید صاف و بدون پوسته اکسیدی باشد تا جوش یکنواخت‌تری ایجاد شود.
• پایداری مکانیکی: کمترین میزان تاب، انحنا و تنش داخلی در ورق وجود داشته باشد تا در نورد و شکل‌دهی دچار اعوجاج نشود.
• ترکیب شیمیایی کنترل‌شده: در فرآیند تولید آن از فولاد کم‌کربن با نسبت دقیق عناصر آلیاژی استفاده می‌شود تا علاوه بر افزایش جوش‌پذیری، یکنواختی ساختار  در تمام بخش‌های قطعه تضمین گردد.

این پارامترها تضمین می‌کنند که لوله تولیدشده علاوه بر مقاومت مکانیکی مناسب، از نظر دوام، ظاهر سطح و یکپارچگی جوش نیز در سطح استانداردهای بین‌المللی قرار گیرد.

Black welded carbon steel pipe finds extensive use across multiple sectors due to its versatility, strength, and cost-effectiveness. Common applications include:

Structural and construction support: used as scaffolding, columns, beams, and framework components in buildings and industrial facilities.

Low- and medium-pressure fluid conveyance: transporting water, non-potable liquids, steam, air or gas lines in industrial plants and irrigation systems.

لوله فولادی کربنی سیاه درزدار به دلیل چندمنظوره بودن، مقاومت بالا و مقرون‌به‌صرفه بودن، کاربرد وسیعی در صنایع مختلف دارد. کاربردهای رایج عبارتند از:

1- پشتیبانی سازه‌ای و ساخت‌وساز: به عنوان داربست، ستون، تیر و اجزای فریم در ساختمان‌ها و تأسیسات صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

2- انتقال سیالات با فشار کم تا متوسط: برای انتقال آب، مایعات غیرقابل‌شرب، بخار، هوا یا خطوط گاز در کارخانه‌ها و سیستم‌های آبیاری کاربرد دارد.

لینک منبع

مزایای لوله سیاه درزدار

لوله سیاه درزدار دارای مزیت های متعددی است که می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• قیمت اقتصادی: تولید ساده‌تر و مصرف کمتر فولاد باعث کاهش هزینه و پایین‌تر بودن قیمت لوله درزدار نسبت به لوله بدون درز می‌شود.
•  
• قابلیت تولید در طول و قطر متنوع: امکان تأمین لوله‌ها با اندازه‌های سفارشی برای پروژه‌های مختلف.
• جوش‌پذیری بالا: مناسب برای جوشکاری با روش‌های HFI، ERW و دستی.
• نصب و حمل آسان: وزن کمتر نسبت به لوله بدون درز، حمل و نصب سریع‌تر را ممکن می‌کند.
• کاربرد صنعتی گسترده: مناسب برای ساختمان‌سازی، تأسیسات، نفت و گاز، صنایع خودروسازی و کشاورزی.
• انعطاف‌پذیری در شکل‌دهی: قابلیت خم‌کاری و فرم‌دهی متناسب با نیاز پروژه.

معایب لوله سیاه درزدار

در کنار مزایای متعدد، لوله سیاه درزدار معایبی هم دارد که شامل موارد زیر است:

• محدودیت در تحمل فشار بالا: نسبت به لوله بدون درز، مقاومت کمتر در برابر فشار داخلی شدید دارد.
• امکان نقص در محل جوش: اگر جوشکاری با دقت انجام نشود، احتمال ترک یا نشتی وجود دارد.
• حساسیت به خوردگی: سطح لوله سیاه درزدار بدون پوشش محافظ، در محیط‌های مرطوب یا خورنده دچار زنگ‌زدگی می‌شود.
• نیاز به کنترل کیفیت دقیق: کوچک‌ترین نواقص در ورق یا جوش، عملکرد لوله را کاهش می‌دهد.

تفاوت لوله سیاه درزدار، لوله بدون درز (مانیسمان) و لوله سیاه درز مخفی

لوله‌های فولادی به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند: درزدار (Welded)، بدون درز یا مانیسمان (Seamless) و درز مخفی. هر کدام ویژگی‌ها، مزایا، کاربردهای خاص و قیمت متفاوتی دارند. برای اطلاع دقیق از قیمت لوله مانیسمان و دیگر انواع لوله، می‌توانید به جدول زیر مراجعه کنید:

لوله سیاه درزدار؛ ترکیبی از دوام، صرفه اقتصادی و سهولت نصب

لوله سیاه درزدار در کجا استفاده می‌شود؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که در هر جایی که به ترکیبی از دوام، جوش‌پذیری، صرفه اقتصادی و سهولت نصب نیاز باشد. از پروژه‌های ساختمانی گرفته تا صنایع سنگین، این نوع لوله توانسته جایگاه خود را به‌عنوان یکی از اجزای کلیدی زیرساخت صنعتی حفظ کند.

سوالات متداول