ایمنی داربست و هر آنچه که باید بدانید

در ساخت بناها و سازه‌های مختلف، برای دسترسی به ارتفاع بیشتر از دو متر، از ساختار موقت داربست استفاده می‌شود. هدف استفاده از این ساختار، نگهداری کارگران و مصالح در این ارتفاع است. داربست در کاربردهای مختلفی از جمله رنگ‌آمیزی، نمای ساختمان، نماشویی، پلاستر، تعمیرات و … مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از مهم‌ترین نکاتی که در زمان استفاده از داربست و کار بر روی آن باید در نظر داشته باشید، ایمنی داربست است. کار کردن در ارتفاع داربست همواره خطراتی را به دنبال دارد که شما باید آن‌ها را به حداقل میزان برسانید. در ادامه با ما همراه باشید تا توضیحات جامع و کاملی را در این زمینه در اختیار شما قرار دهیم.

مهم‌ترین اصول ایمنی داربست چیست؟

قبل از بررسی ایمنی داربست  بهتر است با انواع داربست و خطرات کار روی داربست بیشتر آشنا شوید:

معرفی انواع داربست

داربست‌ها امروزه دارای تنوع مختلفی هستند؛ از این رو توصیه می‌کنیم بر اساس کاربرد و استفاده‌ای که در نظر دارید از میان آن‌ها به انتخاب بپردازید. در این حالت شما می‌توانید استفاده‌ای کاملا بهینه و مطلوب از داربست داشته باشید. در این بخش به معرفی انواع مختلف داربست می‌پردازیم تا بتوانید از میان آن‌ها به انتخاب بپردازید. داربست‌ها را به‌صورت کلی می‌توانیم در سه دسته مختلف قرار دهیم که به شرح زیر هستند.

داربست‌های صنعتی

همان‌طور که از عنوان این محصولات مشخص بوده کاربرد آن‌ها بیشتر در حوزه صنعتی بوده و چندان در ساختمان سازی کاربرد ندارند. این داربست‌ها را می‌توان بر اساس شکل و ابعاد به چند دسته زیر تقسیم کنیم.

• سبک
• سنگین
• برج دوقلو
• معلق
• گذرگاهی
• ترازویی
• قلعی
• سیار
• بالکنی
• داربست پیش ساخته

یکی دیگر از انواع داربست‌ها که معمولا برای تکمیل نما و یا ساخت برج‌های مرتفع مورد استفاده قرار می‌گیرد، مدل پیش ساخته است. ساختار این لوله‌ها از جهات مختلف مانند ضخامت، طول، ابعاد و … بر اساس قوانین ایمنی داربست و استانداردهای پذیرفته شده در این زمینه انتخاب می‌شود. همین موضوع باعث شده تا فرایند نصب این مدل به آسانی انجام شده و نیاز به برشکاری و اقدامات دیگر نداشته باشد. در این مدل داربست‌ها ارتفاع هر طبقه 2 متر در نظر گرفته می‌شود که در فرایند نصب باید به آن توجه ویژه‌ای داشته باشید.

داربست ساختمانی

این داربست‌ها در دو نوع سبک و سنگین ارائه می‌شوند که هر کدام از آن‌ها کاربردهای مخصوص و منحصر به فرد خود را دارند. برای نمای ساختمان باید از نوع سنگین این محصول استفاده کرد. پایه‌ها در این داربست در فاصله‌های 110 تا 190 سانتی‌متری نصب می‌شوند. انتخاب فاصله باید بر اساس کاربرد، ارتفاع سازه و همچنین میزان وزنی که بر روی داربست قرار می‌گیرد انجام شود تا نهایتا یک نتیجه اصولی و استاندارد برای کار به دست آید.

بیشتر بخوانید : قیمت لوله داربست

خطرات کار روی داربست

از دیگر موضوعاتی که برای حفظ ایمنی داربست از اهمیت بالایی برخوردار بوده و باید به آن بپردازیم، خطرات کار روی داربست است. کار کردن بر روی داربست با ارتفاع همراه است؛ از این رو می‌تواند خطرات متعددی را برای افراد فعال در این حوزه به دنبال داشته باشد. در این بخش به معرفی چند نمونه از اصلی‌ترین خطرات که احتمال وقوع آن‌ها به مراتب بیشتر از سایر گزینه‌هاست می‌پردازیم.

سقوط به دلیل نبود تجهیزات ایمنی

همان‌طور که در بخش‌های قبلی اشاره کردیم، کمربند یکی از مهم‌ترین تجهیزات ایمنی داربست بوده که تمام افراد در این حوزه باید از آن استفاده کنند. با کمک کمربند و سایر تجهیزات ایمنی کاربردی در این راستا می‌توان احتمال سقوط را به میزان قابل‌توجهی کاهش داد.

برق گرفتگی

یکی دیگر از خطراتی که معمولا این دسته از افراد را تهدید کرده و باید مورد بررسی قرار بگیرد، مربوط به برق گرفتگی است. برق گرفتگی در این مواقع در اثر برخورد و تماس با خطوط انتقال نیرو و برق پیش می‌آید. از این رو توصیه می‌شود در زمان نصب داربست به فاصله‌ها توجه شده و از تجهیزات ایمنی استفاده شود تا احتمال بروز این آسیب‌ها کاهش پیدا کند.

شکستگی تخته

از دیگر خطرات محتمل در این راستا باید به شکستگی تخته و یا خراب شدن تجهیزات داربست اشاره کنیم. وجود هرگونه پوسیدگی و آسیب در بخش‌های مختلف تخته، لوله‌های داربست، بست‌های به کار برده شده و … می‌تواند باعث بروز چنین خطراتی شود. از این رو نصاب داربست باید توجه ویژه‌ای به تمام قطعات و ابزارها داشته باشد. در این حالت می‌تواند از سلامت آن‌ها اطمینان حاصل کند.

تخته گذاری نادرست

در برخی از مواقع ممکن است تخته گذاری نادرست و غیراصولی هم در زمان کار کردن بر روی داربست خطرآفرین باشد. انتخاب تخته‌هایی با ضخامت مناسب و قرار دادن آن‌ها بر روی لوله‌های داربست باید به صورت کاملا اصولی انجام شود تا از بروز خطرات و سقوط جلوگیری کند.

نصب و استفاده از داربست همواره سختی‌ها و چالش‌هایی را به دنبال دارد که باید درباره آن‌ها اطلاعات جامعی داشته باشید. تمام افرادی که در زمینه نصب داربست فعالیت می‌کنند و همچنین تکنسین‌ها و متخصصانی که از آن استفاده کرده تا خدمات خود را ارائه دهند، به‌صورت کامل باید درباره اصول ایمنی استفاده از داربست اطلاعات داشته باشند. این اصول ایمنی به‌صورت مستقیم با حفظ جان و سلامتی افراد در ارتباط بوده و به هیچ عنوان نباید به سادگی از کنار آن‌ها عبور کنید.

عدم استفاده از نرده های دست ساز

در زمان بالا رفتن و پایین آمدن از داربست اصلا نباید از نرده‌های دست ساز استفاده کرد. این نرده‌ها ایمنی بسیار کمی داشته و احتمال سر خوردن در زمان تردد برای افراد وجود دارد. از این رو اصلا انتخاب مناسبی برای این کار محسوب نمی‌شوند.

رنگ نکردن ابزارهای استفاده شده در داربست

وسایل و ابزار استفاده در نصب داربست به هیچ عنوان نباید رنگ شوند. رنگ کردن این ابزار باعث می‌شود تا شما متوجه پوسیدگی و یا زنگ زدگی بخش‌های مختلف آن‌ها نشوید. در صورتی که هرگونه پوسیدگی در این قسمت‌ها ببینید، حتما باید برای تعویض و تعمیرات آن‌ها اقدامات لازم را انجام دهید.

داشتن ضخامت یکسان در طول تخته ها

تخته‌های استفاده شده که بر روی لوله‌ها نصب می‌شوند باید ضخامت یکسانی داشته باشند. بیش از حد نازک بودن این تخته‌ها به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود؛ چراکه ممکن است باعث شکستگی آن‌ها شود. این تخته‌ها محل ایستادن افراد متخصص بوده و باید استحکام بالایی داشته باشند.

کار نکردن بر روی داربست در شرایط نامساعد جوی

در مواقعی که شرایط جوی مساعد و مناسب نباشد، به هیچ عنوان نباید بر روی داربست کار کنید. ایمنی داربست در شرایط باران، باد، طوفان، بارش برف و … به میزان قابل توجهی کاهش پیدا می‌کند. احتمال لیز خوردن و سقوط از داربست در این شرایط بسیار بالا بوده و توصیه می‌کنیم توجه ویژه‌ای نسبت به این موضوع داشته باشید تا از رخ دادن فاجعه‌های سهمگین جلوگیری شود.

استفاده از مهارکننده ها

استفاده از مهارکننده‌ها یکی دیگر از اصول ایمنی داربست بوده که باید در نظر داشته باشید. این مهارکننده‌ها کمک می‌کنند تا از تکان‌های شدید و ایجاد استرس در کارگران به میزان زیادی جلوگیری شود.

استفاده از تجهیزات ایمنی

یکی دیگر از اصول ایمنی داربست و کار در ارتفاع که باید در نظر داشته باشید، مربوط به استفاده از تجهیزات ایمنی است. کمربندهای ایمنی و هارنس در این زمینه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار هستند. این تجهیزات به کمر افراد بسته شده و سر دیگر آن‌ها با کمک یک طناب بلند، به جای محکمی متصل می‌شود. در این حالت از افتادن و سقوط کارگران در موقعیت‌های مختلف مانند شکستگی تخته‌ها، سر خوردن و … جلوگیری می‌شود. با استفاده از کمربند می‌توان احتمال بروز آسیب‌های مختلف در این زمینه را به حداقل رساند.

HSE داربست

دستورالعمل‌های ایمنی داربست یا همان Scaffolding safety instructons مهم‌ترین نکاتی هستند که در زمان نصب و استفاده از داربست به آن‌ها توجه داشته باشید تا خطرات و آسیب‌های موجود در این راستا به حداقل برسند. HSE داربست به همین اصول ایمنی، HSE گفته می‌شود که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.

چهار اصل ایمنی کار در ارتفاع کدام است؟

کار کردن در هر محیطی باید بر اساس اصول و قواعد مخصوصی انجام شود. در صورتی که که این اصول به درستی رعایت شوند، خطرات و آسیب‌ها به حداقل خواهند رسید و افراد می‌توانند در شرایط به مراتب ایمن‌تری فعالیت کنند. کار کردن در ارتفاع نیز اصول مخصوص به خود را دارد. در این بخش به معرفی چهار اصل ایمنی کار کردن در ارتفاع می‌پردازیم.

استفاده از کمربند ایمنی

علاوه بر ایمنی داربست استفاده از کمربند ایمنی به عنوان یکی از اصول ایمنی کار کردن در ارتفاع بوده که از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. مهم‌ترین نکته‌ای که باید درباره آن بدانید این است که اجرای کمربند ایمنی کار در ارتفاع به صورت کامل مانع از سقوط نمی‌شود؛ اما می‌تواند طول و یا ارتفاع سقوط را کاهش داده و آسیب واردشده در این زمینه را به حداقل برساند. توجه داشته باشید که برای استفاده از این کمربندها، سر دیگر آن‌ها را باید به یک قلاب در نقطه‌ای کاملا ایمن نصب کنید.

استفاده از توری ایمنی

اصل دیگری که در HSE داربست وجود داشته و اهمیت بالایی دارد، استفاده از توری ایمنی است. این توری‌ها شبکه‌های ارتجاعی هستند که در ارتفاعات معمولا زیر پای کارگران قرار می‌گیرند. این توری‌ها می‌توانند در صورت سقوط احتمالی از وارد شدن آسیب و جراحت‌های سهمگین به فرد جلوگیری کنند. لازم به ذکر است که نصب، جمع‌آوری و همچنین نظارت به عملکرد این توری‌ها باید حتما توسط افراد مجرب فعال در این حوزه انجام شود.

استفاده از کیسه هوا

یکی دیگر چهار اصل ایمنی کار در ارتفاع که باید حتما به آن توجه داشته باشید، مربوط به استفاده از کیسه هواست. در برخی از مواقع ممکن است به هر دلیل شرایط و امکان استفاده از توری وجود نداشته باشد. در این حالت باید به سراغ یک گزینه جایگزین بروید. کیسه هوا بهترین انتخاب در این حالت محسوب می‌شود. درون این کیسه‌ها فشار هوای کافی وجود دارد که می‌تواند در زمان سقوط احتمال افراد و یا تجهیزات، به تحمل وزن آن‌ها بپردازد.

استفاده از کلاه ایمنی

یکی دیگر از اصول کار کردن در ارتفاع مربوط به محافظت از سر و گردن بوده که با استفاده از کلاه ایمنی امکان‌پذیر است. کلاه ایمنی ساختار مستحکم و مناسبی داشته و می‌تواند تا حد زیادی از وارد شدن ضربه به قسمت سر و گردن در موقعیت‌های مختلف جلوگیری کند. توصیه می‌کنیم به هیچ عنوان استفاده از این کلاه‌ها را در زمان کار کردن در این محیط‌ها نادیده نگیرید.

دستورالعمل ایمنی کار در ارتفاع چیست؟

برای اینکه بتوانید به بهترین نحو ممکن از سلامت و جان خود در زمان کار کردن در ارتفاع محافظت کنید، لازم است تا درباره دستورالعمل ایمنی کار در ارتفاع اطلاعات جامع و کاملی داشته باشید. در این بخش قصد داریم تا نکات مهم این دستورالعمل را به شما معرفی کنیم.

• آشنایی با انواع تجهیزات و الزامات ایمنی
• آشنایی با خطرات احتمالی کار کردن در ارتفاع
• کسب اطلاعات درباره نحوه ایمن سازی محیط کاری مرتفع
• آشنایی با انواع روش‌ها و تجهیزات کاربردی برای ایمن‌سازی
• استفاده از تجهیزات پیشگیری از سقوط

• نصب تابلوهای ایمنی
• استفاده از لوازم حفاظت فردی
• استفاده از روش‌ها و تجهیزات کم کردن ارتفاع
• کسب اطلاعات درباره واکنش در شرایط اضطراری و حساس

ایمنی راه پله داربستی کارگاهی چگونه است؟

یکی از مدل‌های کاربردی داربست که در محیط‌های کارگاهی مختلف مورداستفاده قرار می‌گیرد، راه پله داربستی بوده که با عنوان داربست پله‌ای هم شناخته می‌شود. این مدل از داربست نیز باید دارای ویژگی‌های ایمنی باشد تا افراد بتوانند با کمترین خطر و احتمال آسیب، از آن استفاده کنند. از مهم‌ترین نکات ایمنی داربست و کار در ارتفاع که مربوط به داربست پله‌ای است، باید به موارد زیر اشاره کنیم:

• عرض پله‌های به کار برده شده باید حداقل 30 سانتی‌متر باشند
• هر دستگاه پله باید بین 6 تا 14 عدد پله داشته باشد
• کف این پله‌ها باید در برابر لغزش مقاومت بالایی داشته باشند
• در صورتی که به بیشتر از یک عدد دستگاه پله نیاز است، باید پاگرد نصب شود

سخن پایانی

داربست را می‌توانیم یکی از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین تجهیزات بدانیم که کمک می‌کند تا به ارتفاعات بیشتر از دو متر به‌راحتی دسترسی داشته باشیم. کار کردن بر روی داربست می‌تواند سخت و چالش برانگیز باشد، از این رو ایمنی داربست از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده و باید به آن توجه داشته باشیم. بر این اساس در بخش‌های قبلی این مقاله از آهن آپ به‌صورت کامل به داربست HSE و نکات مهم مربوط به آن پرداختیم. از این رو با در نظر گرفتن این نکات تمام افراد فعال در این حوزه می‌توانند در امنیت بیشتر و کامل‌تری مشغول فعالیت شوند.