در بامداد 26 فروردین ماه 1403 ایران طی یک حمله منظم و برنامهریزی شده، اهداف مشخصی را در اسرائیل هدفگیری کرد. این اولین درگیری مسقیم ایران و اسرائیل بعد از انقلاب 57 است و تاثیرات زیادی بر بازارهای مهمی چون دلار، فولاد، نفت و… داشت.
در اولین ساعات شروع به کار بازارهای مالی در روز یکشنبه 26 فروردین، قیمت دلار بالا رفت تاجایی که در برخی ساعات از مرز 70 هزار تومان هم عبور کرد ولی در انتهای روز در حدود 68 هزار تومان آرام گرفت. این نوسانات افزایشی دلار روی همه بازارهای داخلی تاثیر داشت و بازار فولاد هم از این تاثیر بیبهره نبود تا جایی که قیمت برخی مقاطع فولادی تا 1000 تومان برای هر کیلو افزایش قیمت داشت.
این افزایش قیمتها در صورت پاسخ متقابل اسرائیل، شدت بیشتری میگیرند، هرچند که احتمال درگیری گسترده و حمله مستقیم اسرائیل به ایران باتوجهبه اخبار بسیار کم است. در ادامه این مقاله از آهن آپ همراه ما باشید تا تاثیر جنگ ایران و اسرائیل بر بازار فولاد ایران را از جنبههای مختلف بررسی کنیم.
در حمله ایران به اسرائیل حدود 300 موشک و پهباد انتحاری استفاده شده است. اسرائیل ادعا کرده که بیش از 90 درصد از این 300 موشک و پهباد را قبل از برخورد منهدم کرده و تلفات جدی ایجاد نشده است. طبق گفته خبرگزاریهای مختلف تمام اهداف نظامی تعیین شده از سوی سپاه پاسداران ایران به فعالیتهای خود ادامه میدهند.
با وجود تمام پیشبینیهای گفته شده تا قبل از شروع به کار بازارهای مالی، مبنی بر کاهش دلار در روز یکشنبه، شاهد افزایش قیمت نوسانی این ارز بودیم. این افزایش قیمت تا جایی پیش رفت که در برخی ساعات، نرخ دلار آمریکا از مرز 70 هزار تومان نیز عبور کرد.
این نوسانات افزایشی تاثیر زیادی بر بازار فولاد ایران داشت تا جایی که برخی تولیدکنندهها، مقاطع خود را با افزایش هر کیلو 1000 تومان به بازار ارائه دادند. با افزایش نرخها در بازار فولاد، بسیاری از فعالان این حوزه، دست از خریدهای غیرضروری کشیدند و منتظر شدند. این موضوع باعث راکد شدن بازار مقاطع فولادی در روز 26 فروردینماه شد. بهاحتمال زیاد این رکورد به دلیل افزایش قیمتها تا مدتی در بازار ادامه خواهد داشت.
برای بررسی تاثیرات بیشتر مستقیم حمله ایران به اسرائیل باید منتظر تصمیم اسرائیل برای اقدام متقابل باشیم؛ هرچند که آمریکا اعلام کرده است که برای برخورد فیزیکی، اسرائیل را همراهی نخواهد کرد. بایدن در تماس تلفنی با نتانیاهو، از وی خواسته که از اقدام عجولانه خودداری کند و خویشتندار باشد. در جلسه فوری سران کشورهای عضو گروه 7 نیز تمامی اعضا بر حمایت از اسرائیل تأکید کردند. در پایان این جلسه، رئیس اتحادیه اروپا اظهار کرد که در حال بررسی وضع تحریمهای جدید علیه ایران هستند تا از پیشرفت موشکی و پهپادی آن، جلوگیری کنند.
در کنار تاثیرات مستقیم و آنی این تنش، باید به تاثیر بلندمدت و غیرمستقیمی آن بر بازار فولاد هم اشاره کرد. از جمله مهمترین تاثیرات جنگ ایران و اسرائیل بر بازار فولاد که غیرمستقیم هستند باید به موارد زیر اشاره کرد:
هر چند که آمریکا برای اقدام متقابل، اسرائیل را حمایت نکرد؛ اما بر «تعهد آهنین آمریکا به امنیت اسرائیل» تأکید کرد. بایدن و سران کشورهای گروه 7 در جلسه فوری شامگاه روز یکشنبه بر تعهد خود به امنیت اسرائیل تاکید کردند.
در این نشست، رئیس کمسیون اروپا به اعمال تحریمهای بیشتر علیه ایران برای کاهش قدرت موشکی و پهپادی ایران اشاره کرد. وضع تحریمهای جدید به طور غیرمستقیم، باعث بالاتر رفتن نرخ دلار میشود. به دنبال بالارفتن دلار، نرخ تمام محصولات بالا میرود و مقاطع فولادی هم گرانتر میشوند.
از سوی دیگر وضع تحریمهای جدید، صادرات مقاطع فولادی را با مشکل مواجه میکند. این مورد باعث بیشترشدن تولید مازاد کارخانههای فولادی میشود. وجود این مازاد میتواند تا حدی از رشد بیدلیل قیمتها جلوگیری کند؛ اما قدرت چندانی ندارد.
با ایجاد رکود در بازار مقاطع فولادی و در شرایط تنشهای منطقهای، تأثیرگذاران بازار ترجیح میدهند که سرمایههای خود را به بازارهای فعالتر و پرسودتر تزریق کنند. این واکنش، باعث میشود که تقاضا برای خرید مقاطع فولادی بهخصوص انواع ساختمانی کمتر شود.
کاهش تقاضا باعث میشود که تا حدی رشد قیمتها به تعویق بیفتد؛ اما قدرت آن چندان زیاد نیست و نمیتواند افزایشهای ناشی از سایر فاکتورها را کنترل کند. در این شرایط با حجم زیادی از محصولات فولادی مازاد مواجه خواهیم شد.
حمله به اسرائیل باعث ایجاد ناامنی در منطقه خاورمیانه میشود و این موضوع قیمت جهانی نفت و انواع سوختها را افزایش میدهد، از سوی دیگر، با ناامنی، کاهش سرمایهگذاری و تعلیق در اتمام پروژههای صنعتی مثل استخراج و پتروشیمیها را خواهیم داشت. هر دوی این موارد باعث میشوند که قیمت انرژیهای مختلف افزایش داشته باشد. کاهش تولید انرژی برق از نیروگاههای مختلف موضوع دیگری است که باید آن را در نظر گرفت. این تنشهای منطقهای با شروع فصل گرم همراه است و میتواند تولید مقاطع فولادی بهخصوص انواع ورق را با اختلال روبرو کند. این کاهش تولید باعث افزایش قیمتها میشود؛ چون ورقها در تولید انواع لوله و پروفیل کاربرد دارند.
سخن پایانی:
همانطور که در طول این مقاله خواندید، تحلیل تاثیر حمله ایران به اسرائیل بر بازار فولاد، کاری سخت و پیچیده است؛ چون فاکتورهای مختلفی را باید در نظر گرفت. در یک دید کلی باید گفت که حمله ایران به اسرائیل، باعث افزایش قیمتها در بازار آهن و فولاد ایران میشود. در کنار افزایش قیمتها، کاهش صادرات و کاهش تقاضا باعث رکود بیشتر بازار مقاطع فولادی میشود و بسیاری از کارخانهها به دلیل افزایش قیمت انرژی هم تولیدات خود را کاهش میدهند.
هیچ دیدگاهی ثبت نشده است