۵ تفاوت اصلی ورق گالوانیزه گرم و سرد؛ راهنمای انتخاب بهتر

تفاوت ورق گالوانیزه گرم و سرد موضوعی است که بسیاری از فعالان حوزه صنعت، ساخت‌وساز و مصرف‌کنندگان ورق‌های فولادی با آن مواجه هستند. ورق‌های گالوانیزه به دلیل ویژگی‌های ضد زنگ و دوام بالا، یکی از پرکاربردترین محصولات فولادی در صنایع مختلف محسوب می‌شوند. این محصولات در انواع مختلفی تولید و عرضه می‌شوند که یکی از آن‌ها ورق گالوانیزه رنگی است؛ محصولی که به‌دلیل تنوع ظاهری و مقاومت بالا در برابر خوردگی، کاربرد گسترده‌ای در نماهای ساختمانی و سازه‌های سبک دارد. اگر قصد خرید دارید، اطلاع از قیمت ورق گالوانیزه رنگی می‌تواند به انتخاب بهتر کمک کند. اما به‌طور کلی، ورق‌های گالوانیزه به دو روش اصلی گالوانیزه می‌شوند: گالوانیزه گرم و گالوانیزه سرد. در این مقاله به بررسی کامل فرق گالوانیزه گرم و سرد می‌پردازیم و روش‌های تشخیص گالوانیزه گرم و سرد را نیز بیان می‌کنیم.

تفاوت ورق گالوانیزه گرم و سرد در چیست؟

ورق‌های گالوانیزه بسته به نوع فرآیند گالوانیزه شدن به دو دسته اصلی سرد و گرم تقسیم می‌شوند. این تفاوت در روش تولید باعث ایجاد اختلافاتی اساسی در ویژگی‌هایی مانند ضخامت پوشش، مقاومت در برابر خوردگی، ظاهر سطح و قیمت ورق گالوانیزه ۶ متری می شود. انتخاب میان این دو نوع، ارتباط مستقیم با کاربرد موردنظر و شرایط محیطی دارد؛ بنابراین شناخت دقیق این تفاوت‌ها، برای انتخاب هوشمندانه و مقرون‌به‌صرفه ضروری است.

در جدول زیر تفاوت بین این دو نوع ورق گالوانیزه را به طور مختصر مشاهده می کنید:

تفاوت ورق گالوانیزه گرم و سرد از نظر عملکرد

اصلی‌ترین تفاوت ورق گالوانیزه گرم و سرد، در نوع عملکرد و تولید آن‌ها نهفته است. گالوانیزه‌ کردن به روش سرد، یک فرآیند فیزیکی به شمار می‌رود، در حالی‌که روش گرم مبتنی بر واکنش‌های الکتروشیمیایی است. در روش سرد، یون‌های فلز روی از طریق فرآیند الکترولیز بر سطح فلز پایه (که نقش آند را دارد) رسوب می‌کنند. این رسوب‌گذاری ناهماهنگ و غیر یکنواخت، سبب می‌شود ضخامت لایه پوششی در مقایسه با روش گرم به‌مراتب کمتر و ناپایدارتر باشد.

فرق ورق گالوانیزه سرد و گرم در فرآیند پوشش‌دهی

یکی دیگر از تفاوت ورق‌ گالوانیزه گرم و سرد ، به شیوه پوشش‌دهی مقاطع فولادی مربوط می‌شود. هر یک از این روش‌ها سازوکار خاص خود را دارند و نتیجه‌ای متفاوت ارائه می‌دهند:

روش گالوانیزه گرم

در این شیوه، ورق یا مقطع فولادی پس از طی مراحل آماده‌سازی، به‌طور کامل در وان مذاب فلز روی غوطه‌ور می‌شود. این فرآیند باعث می‌شود لایه‌ای یکنواخت و چسبنده از روی، به طور کامل با سطح فلز پایه درگیر شود. نتیجه این درگیری سطحی، افزایش قابل توجه مقاومت ورق در برابر اکسیداسیون و خوردگی خواهد بود.

روش گالوانیزه سرد

در روش گالوانیزه سرد، از محلول‌های نمکی حاوی یون‌های فلز روی استفاده شده و از طریق فرآیند الکترولیز، لایه‌ای از روی بر سطح فلز نشانده می‌شود. برخلاف روش گرم، این لایه به عمق فلز نفوذ نکرده و پیوند سطحی ضعیف‌تری دارد؛ به‌همین دلیل، در شرایط آب‌وهوایی مرطوب، میزان مقاومت آن به‌شدت کاهش می‌یابد.

Hot-dip galvanizing provides thicker coatings and better corrosion protection, making it ideal for outdoor or industrial applications. Electro-galvanized steel, with its smooth and shiny finish, is more suitable for aesthetic or precision applications like

گالوانیزه گرم به دلیل ضخامت بیشتر پوشش روی، مقاومت بالاتری در برابر خوردگی دارد، در حالی که گالوانیزه سرد به دلیل سطح صاف‌تر و براق‌تر، در کاربردهای ظریف‌تر مانند لوازم خانگی استفاده می‌شود.

لینک منبع

تفاوت ورق گالوانیزه گرم و سرد در ضخامت پوشش

تفاوت ورق گالوانیزه گرم و سرد، منجر به اختلاف چشم‌گیری در ضخامت پوشش نهایی می‌شود. ورق‌های گالوانیزه گرم به‌واسطه غوطه‌ور شدن در روی مذاب، دارای لایه‌ای ضخیم‌تر و یکنواخت‌تر از پوشش فلزی هستند که به صورت هم‌زمان دو سوی ورق را دربر می‌گیرد. در مقابل، در روش سرد، به دلیل استفاده محدودتر از روی، ضخامت نهایی پوشش کاهش می‌یابد؛ البته در این روش، امکان کنترل دقیق ضخامت در هر دو طرف ورق به‌طور مجزا فراهم است.

تفاوت ورق گالواینزه گرم و سرد در گالوانیزاسیون

اختلاف در جزئیات فنی فرآیند گالوانیزاسیون نیز از دیگر موارد تفاوت ورق گالوانیزه گرم و سرد است. در روش گالوانیزه گرم، ابتدا سطح فلز مادر تحت فرآیندهایی مانند چربی‌زدایی، اسیدشویی و خشک‌سازی قرار می‌گیرد و سپس در حمامی از فلز روی مذاب غوطه‌ور می‌شود. پس از آن، مرحله خنک‌سازی انجام می‌گیرد تا لایه پوششی تثبیت گردد.

اما در روش سرد، پس از آماده‌سازی اولیه فلز شامل چربی‌زدایی و اسیدشویی، سطح فلز به‌عنوان آند در جریان الکترولیز قرار می‌گیرد تا یون‌های روی بر آن ته‌نشین شوند. این تفاوت ساختاری، در کیفیت نهایی و طول عمر ورق گالوانیزه تأثیر قابل‌توجهی دارد.

تفاوت ورق گالوانیزه گرم و سرد از نظر مقاومت

ورق‌های گالوانیزه گرم به دلیل لایه ضخیم‌تر و چسبندگی بیشتر، مقاومت بسیار بالاتری در برابر شرایط محیطی نامساعد از جمله رطوبت، اسیدها و نمک‌ها دارند. به همین دلیل در صنایع ساختمانی، پل‌سازی، و خودرو بیشتر از نوع گرم استفاده می‌شود. در مقابل، ورق‌های گالوانیزه سرد بیشتر در صنایع خانگی، دکوراتیو و لوازم خانگی کاربرد دارند. از این رو آشنایی با تفاوت ورق گالوانیزه گرم و سرد کمک می کند تا محصول مناسبی را از لحاظ مقاومت انتخاب کنیم.

فرق ورق گالوانیزه سرد و گرم در ماندگاری و دوام

تفاوت ورق گالوانیزه گرم و سرد در میزان دوام و ماندگاری آن است. به عبارتی دیگر در فرآیند گالوانیزه گرم، ورق‌های فولادی در حمامی از روی مذاب غوطه‌ور می‌شوند. در این شرایط، واکنش‌های متالوژیکی بین فلز پایه و روی رخ می‌دهد که منجر به تشکیل لایه‌های آلیاژی بین‌فلزی می‌شود. این لایه‌ها به‌طور محکم و یکنواخت به سطح فولاد چسبیده و مقاومت بالایی در برابر خوردگی ایجاد می‌کنند. حتی در صورت ایجاد خراش یا آسیب سطحی، این پوشش همچنان از فولاد محافظت می‌کند، زیرا لایه‌های آلیاژی به‌صورت ساختاری با فلز پایه یکپارچه شده‌اند.

در مقابل، در روش گالوانیزه سرد، پوشش روی از طریق فرآیند الکترولیز بر سطح فولاد اعمال می‌شود. در این روش، پوشش ایجاد شده نازک‌تر است و به‌صورت مکانیکی به سطح فلز چسبیده است. در نتیجه، در شرایط محیطی سخت یا در صورت ایجاد خراش، احتمال جدا شدن پوشش روی و کاهش مقاومت در برابر خوردگی افزایش می‌یابد.

به‌طور خلاصه، گالوانیزه گرم با ایجاد پیوندهای متالورژیکی بین روی و فولاد، پوششی مقاوم و بادوام فراهم می‌کند، در حالی‌که گالوانیزه سرد به دلیل چسبندگی مکانیکی پوشش، مقاومت کمتری در برابر خوردگی و آسیب‌های مکانیکی دارد.

آشنایی با اجزای خط ورق گالوانیزه گرم و سرد

خط تولید ورق گالوانیزه، چه گرم و چه سرد، شامل اجزا و تجهیزات متنوعی است که با هدف تمیزکاری، پوشش‌دهی و شکل‌دهی به ورق فولادی طراحی شده‌اند. با بررسی اجزای خط تولید می توان تفاوت ورق گالوانیزه گرم و سرد از لحاظ روش تولید را بهتر درک کرد. ادامه اجزای اصلی خط گالوانیزه گرم و سرد آورده شده‌اند:

اجزای خط گالوانیزه گرم (Hot-Dip Galvanizing Line)

در این روش، ورق فولادی در یک حمام مذاب روی (Zinc) غوطه‌ور می‌شود. اجزای تشکیل دهنده خط گالوانیزه گرم شامل موارد زیر است:

۱. دکویلر

باز کردن کویل فولادی اولیه برای ورود به خط

۲. جوشکاری

اتصال سر و ته کویل‌ها برای کار پیوسته

۳. لوپر ورودی

ذخیره و تنظیم ورق برای جلوگیری از توقف خط

۴. بخش تمیزکاری

شامل قلیاشویی (Alkaline cleaning)، برس‌زنی، و آبکشی

۵. کوره آنیلینگ

بازپخت برای تغییر خواص متالورژیکی و نرم‌کردن ورق

۶. احیای حرارتی و تنظیم رطوبت

کنترل ترکیب گاز برای بهبود چسبندگی روی

۷. حمام مذاب روی

بخش اصلی؛ ورق در حمام روی مذاب غوطه‌ور می‌شود (دمای حدود ۴۵۰–۴۶۰ درجه سانتی‌گراد)

۸. چاقوهای هوایی

تنظیم ضخامت لایه روی با دمیدن گاز پرفشار

۹. بخش خنک‌کننده

۱۰. بهبود سطح و مسطح‌سازی نهایی ورق

۱۱. رکوایلر

پیچیدن مجدد ورق در قالب کویل

اجزای خط گالوانیزه سرد (Electro Galvanizing Line)

در این روش، روی از طریق فرآیند الکترولیز روی ورق اعمال می‌شود. بعلاوه اجزا مشابه خط گرم هستند، با این تفاوت که قسمت گالوانیزاسیون سلول‌های الکترولیز با حمام مذاب روی جایگزین شده است. این مرحله شامل محلول روی و جریان مستقیم برق برای رسوب‌دهی روی، بر روی سطح ورق است. از جمله مزایای این نوع روش می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کنترل دقیق‌تر ضخامت لایه
• سطح صاف‌تر و براق‌ترپ

مزایا و معایب گالوانیزه گرم و سرد

ورق گالوانیزه گرم و سرد هر کدام مزیت ها و معایب خود را دارند که در جداول زیر مشاهده می کنید:

مزایا و معایب گالوانیزه گرم

مزایا و معایب گالوانیزه سرد

روش‌های تشخیص گالوانیزه گرم و سرد

برای تشخیص گالوانیزه گرم و سرد می‌توان به چند معیار زیر توجه کرد:

• ظاهر سطح: ورق گرم سطح گل‌دار دارد، ورق سرد براق و یکنواخت است.
• ضخامت پوشش: ورق گرم ضخامت بیشتری دارد.
• وزن: به دلیل ضخامت بالاتر، ورق گالوانیزه گرم معمولاً سنگین‌تر است.
• تست خوردگی: در شرایط یکسان، ورق گرم دیرتر دچار زنگ‌زدگی می‌شود.

استانداردهای ورق گالوانیزه گرم و سرد

ورق‌های گالوانیزه یکی از پرکاربردترین محصولات فولادی در صنایع ساختمانی، خودروسازی، لوازم خانگی و تجهیزات صنعتی هستند. این ورق‌ها به‌منظور افزایش مقاومت در برابر خوردگی با لایه‌ای از فلز روی (Zinc) پوشش داده می‌شوند. فرایند گالوانیزاسیون به دو روش گالوانیزه گرم (Hot-Dip) و گالوانیزه سرد (Electro-Galvanized) انجام می‌شود که هر یک استانداردها، ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند.

استانداردهای ورق گالوانیزه گرم

در روش گالوانیزه گرم، ورق فولادی در حمام مذاب روی غوطه‌ور می‌شود. این فرآیند طبق استانداردهای جهانی انجام می‌شود که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

• ASTM A653 / A653M: استاندارد آمریکایی برای ورق‌های فولادی پوشش داده‌شده با روی
• EN 10346: استاندارد اروپایی برای محصولات گالوانیزه پیوسته با روش غوطه‌وری گرم
• JIS G3302: استاندارد ژاپنی برای ورق گالوانیزه گرم

این استانداردها مشخص‌کننده مواردی چون ضخامت پوشش روی، خواص مکانیکی، نوع سطح و مقاومت به خوردگی هستند.

استانداردهای ورق گالوانیزه سرد

در فرآیند گالوانیزه سرد، روی از طریق جریان الکتریکی بر سطح ورق رسوب داده می‌شود. این روش پوشش‌دهی نازک‌تری دارد و معمولاً برای کاربردهای ظریف‌تر با ظاهر سطحی براق‌تر استفاده می‌شود.

استانداردهای مرجع در این حوزه شامل موارد زیر است:

• ASTM A879 / A879M: برای فولاد گالوانیزه به روش الکترولیتی
• EN 10152: استاندارد اروپایی برای فولادهای الکترولیتی گالوانیزه
• JIS G3313: استاندارد ژاپنی برای ورق گالوانیزه سرد

کاربردهای ورق گالوانیزه گرم و سرد

هر یک از ورق های گالوانیزه گرم و سرد کاربردهای متفاوتی دارند که در ادامه در مورد آن بیشتر توضیح خواهیم داد:

کاربردهای ورق گالوانیزه گرم

1. صنعت ساختمان‌سازی (پروفیل، سقف، ستون)
2. دکل‌های برق و مخابرات
3. صنعت خودروسازی (شاسی، بدنه)
4. مخازن ذخیره آب و مواد شیمیایی
5. تجهیزات صنعتی و دریایی

کاربرد ورق گالوانیزه سرد

1. تولید لوازم خانگی (یخچال، ماشین لباسشویی)
2. تابلوهای تزئینی
3. قطعات الکترونیکی
4. مبلمان فلزی داخلی
5. تابلوهای راهنمایی و رانندگی با نیاز به ظاهر زیبا

جمع‌بندی

هر یک از این دو نوع ورق ویژگی‌ها، مزایا و معایب خاص خود را دارند که بر اساس کاربرد و شرایط محیطی باید انتخاب شوند. فرق گالوانیزه گرم و سرد نه تنها در ظاهر بلکه در فرآیند تولید، مقاومت، و کاربردهای نهایی نیز بسیار مشهود است. همچنین با بررسی دقیق، می‌توان با روش‌هایی ساده اقدام به تشخیص گالوانیزه گرم و سرد کرد.

انتخاب صحیح نوع گالوانیزه می‌تواند نقش مهمی در افزایش طول عمر تجهیزات و سازه‌ها داشته باشد. بنابراین، شناخت تفاوت ورق گالوانیزه سرد و گرم برای مهندسین، معماران، صنعتگران و حتی مصرف‌کنندگان عادی بسیار ضروری است.